

در سرورهای لینوکس، مدیریت فضای دیسک یکی از دغدغههای اساسی مدیران سیستم است. وقتی فضای دیسک پر میشود، عملکرد سرور کند شده و حتی ممکن است باعث اختلال در سرویسدهی شود. یکی از راهکارهای اساسی برای مدیریت این موضوع، پیدا کردن فایلهای حجیم، تحلیل آنها، و انجام اقدامات لازم مثل حذف یا انتقال است. در این مقاله، به بررسی جامع ابزارها و دستورات لینوکس برای یافتن فایلهای حجیم میپردازیم و نکات و ترفندهای کاربردی برای بهینهسازی فضای دیسک ارائه میکنیم.
پر شدن فضای دیسک مشکلات متعددی ایجاد میکند که برخی از آنها عبارتند از:
du
(Disk Usage)du
یکی از قدرتمندترین ابزارهای لینوکس برای نمایش میزان فضای اشغالشده توسط فایلها و پوشهها است.
نمایش حجم یک پوشه:
du -sh /path/to/directory
توضیحات:
-s
: فقط حجم کل را نمایش میدهد.-h
: خروجی را در قالب خوانا (مثل MB یا GB) نشان میدهد.نمایش حجم تمام فایلها و زیرپوشهها:
du -ah /path/to/directory
توضیحات:
-a
: تمام فایلها را نمایش میدهد.-h
: حجم فایلها را به صورت خوانا نشان میدهد.نمایش فایلها و پوشهها بر اساس حجم:
du -ah /path/to/directory | sort -rh | head -n 10
توضیحات:
sort -rh
: خروجی را از بزرگ به کوچک مرتب میکند.head -n 10
: فقط 10 فایل یا پوشه بزرگتر را نشان میدهد.اگر بخواهید حجم فایلها در /var/log
را مشاهده کنید:
du -sh /var/log/*
این دستور نشان میدهد که هر فایل یا پوشه در این مسیر چقدر فضا اشغال کرده است.
find
find
ابزاری بسیار قدرتمند است که امکان جستجوی فایلها بر اساس معیارهای مختلف مثل اندازه، زمان ایجاد، و نوع فایل را فراهم میکند.
یافتن فایلهای بزرگتر از 1 گیگابایت:
find / -type f -size +1G
توضیحات:
/
: جستجو را از مسیر ریشه شروع میکند.-type f
: فقط فایلها را جستجو میکند.-size +1G
: فایلهای بزرگتر از 1 گیگابایت را پیدا میکند.جستجو در یک مسیر خاص:
find /home/famaserver -type f -size +500M
این دستور فایلهای بزرگتر از 500 مگابایت را در مسیر /home/famaserver
پیدا میکند.
نمایش حجم فایلهای پیداشده:
find / -type f -size +1G -exec du -h {} +
گاهی اوقات فایلهای قدیمی میتوانند فضای زیادی اشغال کنند. برای یافتن فایلهایی که بیش از 30 روز از ایجادشان میگذرد:
find / -type f -size +500M -mtime +30
توضیح:
-mtime +30
: فایلهایی که آخرین تغییرشان بیش از 30 روز پیش بوده است.
ls
دستور ls
برای نمایش لیست فایلها و پوشهها بهکار میرود، اما با چند تنظیم میتوان فایلهای حجیم را پیدا کرد.
نمایش فایلهای بزرگتر:
مرتبسازی فایلها بر اساس حجم:
ls -lhS /path/to/directory
توضیحات:
-l
: نمایش جزئیات فایل.-h
: خروجی خوانا (مثلاً MB یا GB).-S
: مرتبسازی فایلها بر اساس حجم.نمایش 10 فایل بزرگتر:
ls -lhS /path/to/directory | head -n 10
با ترکیب ls
و sort
میتوان فایلهای حجیم را شناسایی کرد:
ls -l /path/to/directory | sort -k 5 -n | tail -n 10
این دستور 10 فایل بزرگتر در مسیر مشخصشده را نشان میدهد.
ncdu
ncdu
یک ابزار تعاملی است که حجم فایلها و پوشهها را در محیط خط فرمان به صورت گرافیکی نمایش میدهد.
ncdu
:برای نصب این ابزار:
در اوبونتو یا دبیان:
sudo apt install ncdu
در سنتاواس یا ردهت:
sudo yum install ncdu
اجرای ابزار:
اجرای ncdu
در یک مسیر:
ncdu /path/to/directory
این ابزار امکان پیمایش تعاملی در پوشهها و مشاهده فایلهای حجیم را فراهم میکند.
df
دستور df
فضای استفادهشده و باقیمانده دیسک را نمایش میدهد و برای شناسایی پارتیشنهای پر کاربردی است.
df -h
توضیحات:
-h
: نمایش خروجی در قالب خوانا.مشاهده فضای دیسک یک پارتیشن خاص:
df -h /dev/sda1
فایلهایی که کمتر مورد استفاده قرار میگیرند، میتوانند فشرده شوند:
gzip filename
یا:
tar -czvf archive.tar.gz /path/to/directory
پوشه /var/log
معمولاً شامل فایلهای لاگ قدیمی است. میتوانید با پاک کردن این لاگها فضای قابل توجهی آزاد کنید:
sudo rm -rf /var/log/*.old
میتوانید فایلهای حجیم را به سرور دیگری منتقل کنید:
scp largefile user@remote-server:/path/to/destination
فایلهای کش معمولاً فضای زیادی اشغال میکنند. برای پاک کردن آنها:(اوبونتو یا دبین)
sudo apt-get clean
یا:(centos)
sudo yum clean all
مدیریت فضای دیسک در سرورهای لینوکس یکی از وظایف اساسی مدیران سیستم است. با استفاده از ابزارها و دستورات ذکرشده در این مقاله، میتوانید فایلهای حجیم را شناسایی و فضای دیسک را بهینهسازی کنید. انتخاب ابزار مناسب به نیاز شما و ساختار سرورتان بستگی دارد.
روشهایی مانند استفاده از SSH و اتصال VNC وجود دارند که میتوانند شما را به سرور لینوکسی متصل کنند.
میتوانید با واردکردن دستور rm -f file_name فایلهای مدنظر و با واردکردن دستور rm -rf dir_name پوشههای مدنظر خود را بهراحتی پاک کنید.
اگر به دنبال محاسبه فضای پوشه هستید میتوانید با واردکردن دستور du -hsx * | sort -rh | head -10 بهراحتی فضای همه پوشهها و زیر پوشهها را محاسبه و بهصورت نزولی مرتب کنید.
از دستور find
به صورت زیر استفاده کنید:
find / -type f -size +1G
بله، با ترکیب find
و rm
میتوانید این کار را انجام دهید:
find / -type f -size +1G -exec rm -f {} +
از دستور زیر استفاده کنید:
find / -type f -mtime +30
فاماسرور
سرور مجازی یکی از سرویس های پر استفاده و مقرون بصرفه برای کسب و کارهای کوچک و خدمات سایر در ضمینه IT و شبکه میباشد که توان پشتیبانی از 128 هسته و 512 گیگ رم را دارد.
سرور های اختصاصی فاماسرور از دو گروه نسل جدید و پردازش سنگین استفاده میشود که میتوانید تا 155 گیگاهرتز پردازش و تا 1.5 ترابایت رم را در اختیار داشته باشید.
سرور بیگ بلوباتن اختصاصی و مجازی یکی از خدمات , برای استفاده از کلاس های آموزشی , جلسات و ... بصورت دوطرفه و با کیفیت تضمین شده میباشد.
در هاست لینوکس با منابع گوناگون امکان میزبانی از سایت های بزرگ و پر بازدید نیز وجود دارد و میتوان از مزایا و خدمات آن استفاده کرد.
هاست های ویندوز فاماسرور میزبانی شده در ایران و هلند میباشد که با سخت افزار ها و استوریج های نسل جدید میزبانی و پشتیبانی میشوند.
ثبت دامنه های بین المللی , دامنه ir و دامنه های با پسوند های مختلف در فاماسرور پشتیبانی میشوند.