تغییر لیست مخازن اوبونتو

اوبونتو، یکی از محبوب‌ترین توزیع‌های لینوکس، بر اساس یک سیستم بسته‌بندی به نام APT (Advanced Packaging Tool) کار می‌کند که از مخازن (repositories) برای مدیریت بسته‌ها و نرم‌افزارها استفاده می‌کند. مخازن در واقع سرورهایی هستند که نرم‌افزارها، به‌روزرسانی‌ها و بسته‌های مورد نیاز برای اوبونتو را در خود ذخیره کرده و کاربران می‌توانند آن‌ها را از طریق اینترنت دانلود و نصب کنند. گاهی اوقات کاربران نیاز دارند تا لیست مخازن خود را تغییر دهند یا به یک مخزن محلی متصل شوند. این مقاله به صورت گام به گام به چگونگی تغییر لیست مخازن اوبونتو می‌پردازد.

تغییر لیست مخازن اوبونتو کارردهای بسیاری دارد که از جمله موارد سرعت بالاتر نسبت به سرور اصلی اوبونتو و … میباشد که در این مقاله به آن میپردایم.

مخازن اوبونتو چیست؟

در اوبونتو، مخازن منابعی هستند که از آنجا بسته‌های نرم‌افزاری دانلود و نصب می‌شوند. مخازن اوبونتو به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:

1. Main: شامل نرم‌افزارهای رایگان و پشتیبانی شده توسط Canonical.
2. Universe: نرم‌افزارهای رایگان که توسط جامعه پشتیبانی می‌شوند.
3. Restricted: نرم‌افزارهای غیر رایگان، اما برای استفاده از دستگاه‌های خاص ضروری هستند.
4. Multiverse: شامل نرم‌افزارهای غیر رایگان و بدون پشتیبانی کامل.
5. Partner Repositories: شامل نرم‌افزارهایی که توسط شرکای Canonical پشتیبانی می‌شوند.

چرا تغییر لیست مخازن؟

کاربران ممکن است دلایل مختلفی برای تغییر لیست مخازن اوبونتو داشته باشند:

• استفاده از مخازن محلی: برای افزایش سرعت دانلود، به‌ویژه در کشورهایی با پهنای باند کم.
• استفاده از مخازن غیررسمی: برای دسترسی به بسته‌هایی که در مخازن رسمی اوبونتو موجود نیستند.
• دسترسی به نسخه‌های خاص: ممکن است نیاز به استفاده از نسخه‌های خاصی از بسته‌ها یا نسخه‌های قدیمی‌تر داشته باشید.
• استفاده از مخازن امن‌تر: انتقال به مخازنی که توسط سازمان یا گروهی دیگر مدیریت می‌شوند.

فایل‌های تنظیمات مخازن

در اوبونتو، لیست مخازن در فایلی به نام /etc/apt/sources.list و همچنین در دایرکتوری /etc/apt/sources.list.d/ ذخیره می‌شود. فایل اصلی sources.list شامل آدرس‌هایی از مخازن است که سیستم از آن‌ها برای دانلود بسته‌ها استفاده می‌کند.

ساختار فایل sources.list:

ساختار هر خط در این فایل به شکل زیر است:

deb http://archive.ubuntu.com/ubuntu focal main restricted universe multiverse

• deb: نشان‌دهنده مخزن بسته‌های باینری (نصب مستقیم).
• http://archive.ubuntu.com/ubuntu: URL مخزن.
• focal: نسخه اوبونتو (به‌طور مثال، focal برای اوبونتو 20.04).
• main, restricted, universe, multiverse: اجزای مخزن که نوع نرم‌افزارها را مشخص می‌کنند.

تغییر لیست مخازن به صورت دستی

1. پشتیبان‌گیری از فایل sources.list: قبل از هر تغییری، از فایل اصلی پشتیبان بگیرید:

sudo cp /etc/apt/sources.list /etc/apt/sources.list.backup

2.ویرایش فایل sources.list: فایل sources.list را با یک ویرایشگر متنی باز کنید:

sudo nano /etc/apt/sources.list

سپس، آدرس مخازن را تغییر دهید. برای مثال، اگر قصد دارید به یک سرور محلی تغییر دهید، می‌توانید به‌جای:

deb http://archive.ubuntu.com/ubuntu focal main restricted universe multiverse

از مخزن محلی استفاده کنید:

deb http://mirror.local/ubuntu focal main restricted universe multiverse

یا:

deb http://mirror.famaserver.com/ubuntu focal main restricted universe multiverse

3. به‌روزرسانی لیست بسته‌ها: پس از ذخیره تغییرات، دستور زیر را برای به‌روزرسانی لیست بسته‌ها اجرا کنید:

sudo apt update

استفاده از ابزار Software & Updates

اوبونتو ابزار گرافیکی Software & Updates را برای مدیریت مخازن در اختیار کاربران قرار داده است. برای استفاده از این ابزار:

1. باز کردن Software & Updates: به مسیر Settings > Software & Updates بروید.
2. تغییر مخازن: در تب Ubuntu Software می‌توانید مخازن مختلف را فعال یا غیرفعال کنید. همچنین می‌توانید از لیست کشویی Download from، مخزن‌های مختلفی از جمله سرورهای محلی را انتخاب کنید.
3. افزودن مخازن جدید: در تب Other Software می‌توانید مخازن شخص ثالث را اضافه کنید. برای این کار، بر روی Add کلیک کرده و URL مخزن جدید را وارد کنید.
4. به‌روزرسانی لیست بسته‌ها: پس از انجام تغییرات، نرم‌افزار به‌صورت خودکار از شما درخواست می‌کند تا لیست بسته‌ها را به‌روزرسانی کنید.

تغییر نسخه اوبونتو (Release Upgrade)

گاهی کاربران نیاز دارند نسخه اوبونتو خود را به‌روز کنند یا به نسخه خاصی تغییر دهند. برای این کار، باید مخازن مرتبط با نسخه جدید را تنظیم کنید:

1. ویرایش فایل sources.list و جایگزینی نام نسخه قدیمی (مثلاً focal) با نسخه جدید (مثلاً jammy).
2. سپس اجرای دستورات زیر:

sudo apt update
sudo apt upgrade
sudo apt dist-upgrade

استفاده از مخازن PPA (Personal Package Archive)

مخازن PPA یک راه دیگر برای دسترسی به نرم‌افزارهای خاص است که در مخازن رسمی اوبونتو موجود نیستند:

1. افزودن PPA: برای اضافه کردن یک مخزن PPA جدید از دستور زیر استفاده کنید:

sudo add-apt-repository ppa:repository-name/ppa

2. به‌روزرسانی لیست بسته‌ها:

sudo apt update

3. نصب بسته از PPA: سپس می‌توانید بسته مورد نظر را نصب کنید:

sudo apt install package-name

مخزن های لینوکس

در لینوکس ما مخزن هایی داریم که داده های بسیاری در آن قرار دارد که به هر کدام از آنها repository میگویند.این repository ها در لینوکس منبع یا مرجعی برای آپدیت ها و نصب نرم افزار های مختلف میباشد.

این مخزن ها کپی شده از سورس اصلی یعنی اوبونتو میباشد بدین صورت که توسط دستورات سینک بصورت لحظه ای دیتا و آپدیت ها فراخوانی میشوند و در سرور های اصلی که به آنها آینه یا mirror میگویند ذخیره می شوند.

میرور لینک اوبونتو

نحوه کار آینه یا mirror بدین گونه میباشد که دیتا که شامل نرم افزار ها , آپدیت ها , پچ های امنیتی و … میشود از سرور های اصلی اوبونتو دانلود میشود با استفاده از دستوران آرسینک بدون دخالت انسان و هرگونه دستکاری در سرور های ما ذخیره میشود, در صورتی که لیست این مخازن را که آموزش آن را قرار میدهیم آپدیت کنید به نزدیکترین سرور موجود به سرور شما ,core اصلی آینه را تغییر داده اید. مانند تصویر زیر:

تغییر لیست مخازن اوبونتو

مزایا استفاده از میرور فاماسرور

تفاوت استفاده از میرور فاما سرور برای سرور های داخلی بشرح زیر است:

• نیم بها بودن آیپی
• سرعت بالاتر نسبت به میرور های خارج از کشور
• پایداری بالاتر نسبت به لینک های اصلی
• استفاده از پهنای باند داخلی

موارد بالا باعث میشوند که سرور های شما یا کلاینت های شما بجای دانلود از سرور اصلی اوبونتو که ممکن است در آمریکا باشد یا … در شرایطی خاص که اختلال اینترنت حاکم است مختل شود و یا با سرعتی خیلی پایین دانلود را انجام دهد.

فرض کنید برای نصب یک آپدیت یا نرم افزار نیار به دانلود ۱۵ گیگ دیتا روی سرور داشته باشید که با محدود شدن لینک های خارجی ممکن است با سرعت کیلوبایتی این حجم را دانلود کنید در صورتی که با میرور های داخلی با سرعت پهنای باند ۱۰ گیگابایت میتوانید در چند ثانیه این حجم را دانلود و استفاده کنید.

تغییر لیست مخازن اوبونتو سرور

برای تغییر لیست مخازن اوبونتو مراحل زیر را انجام دهید:

۱- با استفاده از ویرایشگر nano فایل sources.list را ویرایش کنید:

(نکته در صورتی که ویرایشگر nano در سرور نصب نیست میتوایند از ویرایشگر vi استفاده کنید که آموزش کار با ویرایشگر vi منبع شما میباشد.)

sudo nano /etc/apt/sources.list

۲-سپس به آدرس میرور اوبونتو فاما سرور مراجعه کرده و نسخه مربوطه را پیدا کنید:

http://mirror.famaserver.com

تغییر لیست مخازن اوبونتو

۳- سپس آدرس های کپی شده از میرور فاما سرور را جایگزین آدرس های زیر میکنیم(نکته میتوانید لینک های جدید را بالای لینکهای پیشفرض قرار دهید تا از هر دو استفاده شود.)

سپس با فشردن کلید Ctrl+y و تایپ کلید y بنشانه تایید فایل را ذخیره میکنیم.

۴ – و در انتها با دستور زیر چک میکنیم که آیا مخزن ها بدرستی کار میکنند یا خیر.

میرور ها بدرستی تغییر کردند و به دلیل اینکه ما لینک های مخزن جدید را جایگزاری نکردیم و د رکنار میرور های قبلی در حال استفاده است از هر دو مخزن اصلی و مخزن جدید استفاده میشود.

نتیجه‌گیری

تغییر لیست مخازن اوبونتو به کاربران انعطاف بیشتری در انتخاب سرورها و دسترسی به نرم‌افزارها می‌دهد. با تنظیم درست مخازن، کاربران می‌توانند از مخازن محلی سریع‌تر استفاده کنند، نسخه‌های قدیمی یا جدید اوبونتو را نصب کنند و نرم‌افزارهای شخص ثالث را به سیستم خود اضافه کنند.